Het tolkwerk vanuit een cabine is zeker een vak apart. Je moet zo veel dingen tegelijkertijd doen – voortdurend luisteren, vertalen, spreken, en in fracties van seconden beslissingen nemen over taal, zinsbouw, betekenis en meer. In haar interview vertelt Maria Pirson, vertaler/simultaantolk Engels-Russisch (link naar het interview in het Russisch) over haar werk. Het interview betreft natuurlijk meer de Russische realiteit – Maria woont en werkt in Rusland – maar het bevat ook universele tips die je als beginnend tolk kunt gebruiken.
Hieronder publiceer ik twee verschillende meningen. In het eerste betoog wordt beweerd dat het wel nodig is. De tweede tekst is een tegenbetoog. En wat vindt u?
Interculturele communicatie, dus contact tussen mensen met verschillende culturele achtergronden, is al zo oud als de wereld. Dit contact kan verschillende vormen hebben. Maar meestal vindt het plaats met behulp van een tolk of vertaler. Dus met behulp van iemand die over zogenoemde interculturele competentie beschikt. Vertalers en tolken zijn per definitie specialisten op het gebied van cultuurverschillen. Hun werk is immers in opdracht van mensen die een andere taal spreken, uitingen in een bepaalde taal te ontsluiten. En alle taaluitingen komen voort uit een bepaalde cultuur, met alle eigenaardigheden van dien.
Vertalers en tolken spelen een cruciale rol in een wereld die in rap tempo internationaliseert. Zij slaan een brug tussen partijen die elkaars taal niet machtig zijn.
Vandaag de dag kiezen steeds meer vertalers voor freelance werken. Als freelance-vertaler is het hard werken, maar staat wel tegenover dat – als je het goed doet – de verdienste een stuk hoger kunnen zijn dan wanneer je in dienst bent van een vertaalbureau. Maar het levert wel meer onzekerheid op en je moet bijvoorbeeld ook zorg dragen voor een eigen pensioenafdracht. Sommige freelance-vertalers werken bijna fulltime voor een en het zelfde vertaalbureau. Soms is dit voor vertaalbureaus aantrekkelijk omdat ze dan geen premies hoeve te betalen en ook geen kosten hebben wanneer het even wat minder gaat. Voor de freelancer is het voordeel hiervan dat hij of zij op een vaste basis opdrachten heeft en zelf nauwelijks hoeft te zoeken naar klanten.
Soms denk ik dat ik als een beginnend vertaler de stap naar literair vertalen zou niet durven te nemen, hoewel het me ontzettend leuk lijkt. Ik weet niet namelijk precies hoe ik het moet aanpakken. Allerlei vragen dringen zich op, van de meest prozaïsche zoals de geringe honorering en of je ervan zal kunnen leven tot de eerder filosofische, of bijvoorbeeld de ideale vertaling überhaupt bestaat.
